Wat gaan we ervoor doen?

Meer woningen, goede balans sociaal en vrije sector in de stad, gedifferentieerd aanbod in wijken

Het Rijk neemt met de Nationale Woon- en Bouwagenda weer meer regie op de woningmarkt, de betaalbaarheid van het wonen en het bedienen van zowel kwetsbare als niet-kwetsbare huishoudens. Het Rijk, de provincies en de regio’s werken eind 2022 toe naar taakstellende Regionale Woondeals om de bouwproductie te versnellen (ook tijdelijke flexwoningen), gekoppeld aan rijksmiddelen en in relatie met de afschaffing van de verhuurdersheffing. Eind 2022 willen we meer zicht hebben op deze opgave en deze een plek geven in de te actualiseren lokale Woonvisie 2023-2027 en een geactualiseerde regionale woonvisie.

Bij het sociale huursegment en middeldure huursegment zoeken we naar gezamenlijk draagvlak met de grote woningcorporaties die in Delft actief zijn. In 2023 willen we de ambities uitwerken voor de streefvoorraad, segmentering, beoogde nieuwbouwlocaties (ook tijdelijk) en dit samen met de in te zetten middelen met elkaar vastleggen in meerjarige prestatieafspraken met de corporaties en hun huurdersraden. In samenwerking met beleggers werken we aan uitbreiding van de middeldure huurvoorraad. Tegelijkertijd willen we de betaalbaarheid van nieuwbouwwoningen ook op de lange termijn beter borgen via het planologisch instrumentarium en doelgroepenverordening.

Op kleine schaal experimenteren we daarnaast met een betere benutting van de bestaande voorraad, zoals woningdelen.

Met de corporaties bekijken we wat de aangekondigde modernisering van de huurtoeslag betekent voor de betaalbaarheid van huishoudens. Voor bestaande koopwoningen komen we met een voorstel voor opkoopbescherming.

We onderzoeken of we met de inzet van erfpacht, woongarant of andere constructies betaalbare koop mogelijk kunnen maken. Hiermee willen we het voor starters beter mogelijk maken om een woning te kopen. Met een huurteam willen wij huurders van particuliere verhuurders ondersteunen in het contact met hun verhuurder (in geval van discriminatie, ontoereikende kwaliteit, illegale extra kosten). Voor de huurders van corporaties is de Huurcommissie het platform.

In regionaal verband willen we nut/noodzaak van een actualisatie van de huisvestingsverordening bekijken (toekomst woonruimteverdeling), zodat we de woningen gericht kunnen (blijven) toewijzen aan de beoogde doelgroepen. We voeren zo nodig of wenselijk overleg over de verhouding tussen instroom van bijzondere doelgroepen met een spoedvraag en reguliere huishoudens. Het percentage huishoudens met een bijzondere positie (zoals uitstroom instellingen, statushouders, herhuisvesting, sociaal/medisch) neemt toe. Dit verlaagt de slaagkans van reguliere woningzoekenden. In regionaal verband zijn we voorloper van het Nationale Programma 'Een thuis voor iedereen'. We inventariseren de behoefte en willen in regionaal verband keuzes maken hoe we de opgaves willen oppakken.

Passende nieuwbouw

De gestelde opgave voor woningbouw (en andere ruimtevragers zoals 10.000 banen) vergt veel van de stad. Niet alle wensen kunnen overal gerealiseerd worden. Dit maakt dat we keuzes moeten maken: het goede bouwplan op de goede plaats op het juiste moment, om zo een goede en evenwichtige opbouw van de stad te realiseren. Met stedelijk programmeren kijken we per locatie wat er nodig is voor een buurt of wijk.

Daarbij willen we ook sturen op leefbaarheid en veerkracht. We bekijken de mogelijkheden hoe we naast de aanpak in het sociale en veiligheidsdomein ook met de sloop/nieuwbouw/renovatie-programmering en bijpassende in- en doorstroom kunnen sturen op veerkracht. Met als doel om gebieden met te grote concentraties van kwetsbare huishouden te ontlasten. Maar ook om sterke gebieden waar mogelijk een passend aandeel te laten nemen in de huisvesting van kwetsbare huishoudens. Corporaties hebben daarbij een sleutelrol. De deelname van Delft West aan het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid is daar een mooie stimulans voor.

Om hier richting aan te geven, werken we de Omgevingsvisie nader uit. Daar waar de Omgevingsvisie de opgaven voor de hele stad weergeeft, specificeren we deze nader, zodat we daarmee de vele individuele initiatieven kunnen beoordelen. Dit wordt ook vastgelegd in de omgevingsplannen die worden opgesteld na invoering van de Omgevingswet.

Gebiedsontwikkelingen

Ook in 2023 werken we aan de verdere invulling van de woningbouwopgave via grootschalige gebiedsontwikkelingen en bouwinitiatieven in de stad. Hiermee wordt niet alleen invulling gegeven aan de behoefte voor meer woningen. De ontwikkelingen hebben tevens een grote economische impact door het toevoegen van economische en maatschappelijke functies. Dit draagt daarmee ook bij aan de doelstelling voor het creëren van extra banen, en zo Delft een stad te laten zijn waar het goed wonen én werken is.

Het Rijk heeft € 1,5 miljard beschikbaar gesteld voor infrastructurele maatregelen die de (woningbouw)opgave versnellen. Dit zijn de zogenaamde versnellingsgelden. Delft heeft subsidieaanvragen ingediend voor Schieoevers, De Kop van de Buitenhof en Stationsgebied Delft Campus. Het Rijk heeft de eerste twee aanvragen onder voorwaarden goedgekeurd. Voor Stationsgebied Delft Campus heeft het Rijk een nadere uitwerking gevraagd. Hoewel nog veel onduidelijk is over de randvoorwaarden en de mate van cofinanciering is dit een belangrijke stap en een mogelijkheid om de ontwikkelingen in beide gebieden verder vorm te geven en uit te voeren.

Verstedelijkingsalliantie

De Verstedelijkingsalliantie is een samenwerkingsverband van acht gemeenten langs de spoorlijn Leiden-Dordrecht (met aftakking naar Zoetermeer), de provincie Zuid-Holland en de MRDH. Doel is de ontwikkeling van de binnenstedelijke locaties te versnellen die gekoppeld zijn aan de investering in het OV-netwerk. Schieoevers is een van die locaties. De (onder voorwaarden) toekenning van de versnellingsgelden aan Delft is een resultaat van onder meer deze alliantie. Wij werken nu samen met de alliantie en het Rijk aan de actualisatie van het verstedelijksakkoord.

Schieoevers

Geruime tijd wordt er nu gewerkt aan de ambitie om Schieoevers Noord te ontwikkelen naar een levendig, gemengd werk- en woongebied. Hiervoor zijn al diverse besluiten genomen. Deze besluiten hebben als doel Schieoevers Noord te transformeren naar de plek in Delft waar werken én wonen, doen én denken, maken en leren samen komen. De ambitie van het ontwikkelplan is om de ruimte op Schieoevers Noord beter te benutten en het gebied te transformeren tot een onderscheidend stedelijk gebied dat intensief gebruikt wordt, met een mix van werken en wonen en een hoge mate van levendigheid en met aandacht voor een gezonde werk- en leefomgeving. Conform het ontwikkelplan worden tot 2030 drie deelgebieden tot ontwikkeling gebracht: Kabeldistrict, Nieuwe Haven en Stationsgebied. Voor de eerste twee deelgebieden is een bestemmingsplan in wording. Voor het derde gebied (stationsomgeving) is een gebiedsvisie in de maak, als basis voor de verdere ontwikkeling. Voor dit gebied volgt later een bestemmingsplanwijziging. Afhankelijk van de besluitvorming over het bestemmingsplan voor Kabeldistrict en Nieuwe Haven in het najaar van 2022, zal dit voor 2023 leiden tot de volgende activiteiten:

Start van de woningbouw in Kabeldistrict en Nieuwe Haven.
Voorbereiding van de aanbesteding voor de Gelatinebrug.
Start van de verbreding van de Schie

Afhankelijk van besluitvorming over de gebiedsvisie voor het Stationsgebied zal dit leiden tot de volgende activiteiten:

Vaststellen businesscase
Aanvraag voor aanvullende middelen
Aangaan van anterieure overeenkomsten
Start bestemmingsplanprocedure

Schieoevers bovenwijkse voorzieningen

Voor de beoogde ontwikkeling en transformatie van Schieoevers Noord investeren we in bovenwijkse voorzieningen. Het betreft dan voornamelijk aansluitingen (onder meer langzaam verkeer en groen). Deze investeringen bekostigen we gedeeltelijk met cofinanciering en bijdragen van ontwikkelaars. Investeringen in voorzieningen als onderwijs en andere maatschappelijke en culturele voorzieningen maken geen onderdeel uit van de businesscase. Deze worden apart geraamd in bijvoorbeeld het IHP (zie programma Samenleven, onderwijs en cultuur).

Nieuw Delft

De ambitie voor Nieuw Delft is om een economisch vitale en levendige stadswijk te realiseren. Dit vereist onder meer een mix aan (bijzondere) functies die het gebied een eigen inkleuring geven en die mensen naar het gebied kunnen trekken. Het programma voor Nieuw Delft behelst het ontwikkelen en realiseren van woningbouw, niet-woonfuncties (waaronder publieke functies, kantoren, horeca en detailhandel), het realiseren van een stadspark op het dak van de spoortunnel en het inrichten van de openbare ruimte (beide inclusief overdracht in beheer naar de gemeentelijke beheerorganisatie) in de drie nieuwe buurten: de Coendersbuurt, het Van Leeuwenhoekkwartier en de Abtswoudse Hof. In 2023 wordt naar verwachting gestart met het laatste gebouw in het noordelijk deel van Nieuw Delft. Ook zal het eerste deel van het park worden opgeleverd. In het zuidelijk deel van het plan zijn op veel plekken bouwactiviteiten gaande en wordt voor de laatste te ontwikkelen velden de planontwikkeling gestart.

Transformatie Reinier de Graafbuurt en De Kop van de Buitenhof

In de Reinier de Graafbuurt wordt volop gebouwd aan het project Bethelpark. Voor de volgende fase wordt de nieuwbouw voor Basalt, de Maurice Maeterlinckschool en woningbouw in de Juniusbuurt voorbereid. Hiertoe is een stedenbouwkundig masterplan voor De Kop van de Buitenhof opgesteld en stellen we een visie voor de openbare ruimte voor het hele gebied op. Op basis van deze plannen werken we in 2023 aan een ontwikkelstrategie en grondexploitatie waarin we alle gemeentelijke kosten en opbrengsten voor de realisatie van de ambities uit de vastgestelde gebiedsvisie inzichtelijk maken. Op deze wijze kunnen we integraal sturen op de samenhang binnen het gebied.

Wijkversterkingsopgave Gillis/Delfia

De wijkversterkingsopgave Gillis/Delfia is onderdeel van de programmatische aanpak Buitenhof en Voorhof. Het herijkte ambitiedocument en de knoppennotitie geven aan hoe de businesscase haalbaar kan worden gemaakt. De samenwerkingsovereenkomst wordt begin 2023 getekend. De selectie voor de gebiedsontwikkelaar start in het voorjaar van 2023.

Andere locaties

Naast de grote gebiedsontwikkelingen Nieuw Delft, Schieoevers en De Kop van de Buitenhof zijn er nog andere bouwplannen in uitvoering. In de Professor Schoemaker Plantage is de laatste fase in uitvoering, inclusief de aanleg van het park. De Haringlocatie is in uitvoering en wordt eind 2023 opgeleverd. Voor Gele Scheikunde zal in 2023 de bestemmingsplanprocedure worden doorlopen, waarna eind 2023 de uitvoering kan starten. Bij de overige projecten stellen we via anterieure overeenkomsten kaders voor de ontwikkeling, met name de woningbouw en de economische en maatschappelijke functies. Verder faciliteren we het mogelijk maken van de ontwikkeling door middel van het doorlopen van de bestemmingsplanprocedures. Zo zullen ook naar verwachting de Panjo-locatie en de Staal in 2023 in uitvoering komen.

Extra studentenwoningen

Met de TU Delft en DUWO bekijken we op welke locaties in Delft en in gemeenten in de directe omgeving we de extra studentenwoningen willen bouwen, welke (rijks)middelen daarvoor nodig zijn en wat daarbij de rol van de gemeente is.

Bevordering gerichte doorstroming van senioren

in Delft zijn bij corporaties seniorenmakelaars actief binnen de sociale huursector. De rol van de seniorenmakelaars zal worden uitgebreid naar de particuliere sector.

Huisvesting statushouders

De huisvestingstaakstelling statushouders vullen we ook in 2023 zo goed mogelijk in. Het is Delft de afgelopen jaren altijd gelukt aan de taakstelling te voldoen. De verhoogde taakstelling sinds 2021 in combinatie met de krappe woningmarkt maakt dat het steeds moeilijker wordt de taakstelling te halen. In 2023 zullen we met een blijvend hoge taakstelling te maken krijgen. Dit probleem speelt in alle gemeenten in Nederland. In overleg met woningcorporaties zoeken we naar alternatieve huisvestingsmogelijkheden, waaronder flexwoningen, woningdelen en het blijven zoeken naar panden waar tijdelijke invulling met wonen mogelijk is.

Woonoverlast tegengaan

We zetten de huidige aanpak voort met onze partners. We borgen de werkwijze die gaandeweg ontwikkeld is en kijken naar kansen voor verbetering. We vergroten de bekendheid van het meldpunt van 47% nu naar 80 in 2026 (2023: 55%) in combinatie met het streven van maximaal 1 melding per dag (=365 meldingen per jaar).

Dakloosheid voorkomen via uitbouw van het concept Housing First

We zetten de lijn van het Housing First principe voort: het eerst bieden van een stabiele woonsituatie is de basis voor verdere zorg en begeleiding. Dat vergt maatwerk en een gezamenlijk sluitend netwerk van woon- en zorgpartners. In regionaal verband werken we in het kader van Housing First via het Leger des Heils en Limor aan flexwoningen voor dreigend daklozen en Housing First plekken voor daklozen.

Omgevingswet

De invoering van de Omgevingswet is verplaatst naar 1 januari 2023. Het uitstel van de wet is onder andere ingegeven door het nog onvoldoende functioneren van de ICT-systemen. Uitstel biedt de gemeentes meer tijd om met de ketenpartners te oefenen in een werkend stelsel. Het Rijk heeft met de bestuurlijke partners afgesproken dat zij zullen zoeken naar oplossingen voor financiële knelpunten en dat financiële compensatie daarbij een optie is. Daar zijn op dit moment geen nadere toezeggingen op gedaan. Als uitgangspunt is vastgesteld dat de Omgevingswet budgetneutraal moet kunnen worden ingevoerd in een periode van tien jaar. Onzekerheid blijft bestaan over de daadwerkelijke uitvoering en mogelijke aanpassingen als gevolg van de eerste oefeningen met de ketenpartners. Uitstel van de invoering heeft vooralsnog geen invloed op de begroting.

Fysieke leefomgeving

De invoering van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging brengt geleidelijk een verandering van het werk met zich mee, bijvoorbeeld door het bijbehorende ketenproces te optimaliseren. Het reguliere werk vindt plaats conform het uitvoeringsbeleid voor toezicht en handhaving. Er wordt daarbij met name gelet op: gezondheid, constructieve en/of brandveiligheid. Naast het reguliere werk gaat onder andere de herontwikkeling van de Marcushof en Schieoevers van start.

Op het gebied van de aanpak en het voorkomen van woon- en studentenoverlast wordt de samenwerking met handhaving nog verder verbeterd. Dit doen we mede door informatiegestuurd te werken. Hierdoor zetten we beschikbare middelen steeds efficiënter in.