Onderhoud kapitaalgoederen
Deze paragraaf gaat over de voortgang van het geplande onderhoud en het eventuele achterstallig onderhoud aan openbaar groen, water, wegen en kunstwerken, verlichting, speeltoestellen, riolering, gebouwen en maatschappelijke voorzieningen.
In deze paragraaf geven we aan hoe we kapitaalgoederen in gemeentelijk eigendom beheren. In de Financiële verordening is onder andere opgenomen hoe en wanneer de gemeente haar kapitaalgoederen afschrijft.
De paragraaf is opgebouwd uit de volgende onderdelen: openbare ruimte, vastgoed en maatschappelijke voorzieningen. Per onderdeel gaan we in op de specifieke beleidskaders, beheerplannen en financiën. In de onderstaande tabel is het overzicht van de beheer- en beleidsplannen opgenomen.
Overzicht beheer- en beleidsplannen | Vastgesteld (jaar) | Looptijd t/m (jaar) | Financiële vertaling in begroting (ja/nee) | Financiering via reserve/voorzienign/exploitatie/investering (v/e/i/r) | Actueel beleidsplan (ja/nee) | Achterstallig onderhoud (ja/nee) |
|---|---|---|---|---|---|---|
Wegen | 2023 | 2027 | Ja | E/R/I | Ja | Ja |
Riolering | 2021 | 2026 | Ja | E/V | Ja | Nee |
Groen en Water | 2023 | 2027 | Ja | E/R/I | Ja | Nee |
Civiele constructies | 2023 | 2027 | Ja | E/R/I | Ja | Nee |
Verlichting | 2023 | 2027 | Ja | E/I | Ja | Nee |
Speeltoestellen | 2023 | 2027 | Ja | E/I | Ja | Nee |
Verkeersregel-installaties | 2022 | 2025 | Ja | E/I | Ja | Nee |
Straatmeubilair en bebording | - | - | Ja | E | Ja | Nee |
Vastgoed | 2019 | 2023 | Ja | V/E | Ja | Nee |
Sportparken | 2023 | 2027 | Ja | E/V | Ja | Nee |
Openbare ruimte
Beheer en onderhoud van de openbare ruimte is een kerntaak van de gemeente. Een goede openbare ruimte draagt bij aan het welzijn en de veiligheid van de gebruikers van de openbare ruimte. Daarnaast is een functionele én goed onderhouden openbare ruimte van groot economisch belang en draagt deze ertoe bij dat Delft een aantrekkelijke plaats is om te verblijven en in te investeren.
Voor het beheer van de kapitaalgoederen in de openbare ruimte heeft de gemeente een aantal instrumenten. Dit zijn het integrale beheersysteem en de diverse schouw- en inspectierondes voor de vaststelling van de onderhoudsgesteldheid van de openbare ruimte. Op basis hiervan maken we via de beheerplannen keuzes voor de instandhouding en/of vervanging en de daarvoor benodigde middelen.
De beheerplannen geven op korte en middellange termijn (twintig jaar) aan welke onderhouds- en vervangingsmaatregelen in welk jaar genomen worden om het kapitaalgoed in stand te houden. Ook wordt er inzichtelijk gemaakt welke financieringsbehoefte er is op de korte termijn (vijf jaar). Voor de langere termijn is de Nota Kapitaalgoederen opgesteld, dit geeft een theoretische weergave van de vervangingsopgave voor de periode van twintig tot honderd jaar.
Beheerplannen
De vastgestelde beheerplannen worden – indien nodig – geactualiseerd en eventueel ontbrekende beheerplannen worden opgesteld. In 2019 is de beheervisie openbare ruimte vastgesteld. In 2024 starten we met het actualiseren van de Beheervisie. We werken aan het Beheerplan Straatmeubilair en bebording.
De technische en beeldkwaliteitsniveaus zijn vastgesteld op de ondergrens van duurzaam technische instandhouding (CROW-niveau 'C'). Dit met uitzondering van de binnenstad en het beschermd stadsgezicht, waar we CROW-niveau 'B' hanteren. Deze niveaus zijn opgenomen in de beheerplannen.
De beheerplannen zijn gebaseerd op een technische controle en/of schouw van het areaal in het terrein en geven een realistisch beeld van de uit te voeren werkzaamheden en de hiervoor benodigde budgetten.
Areaaluitbreidingen
De financiële consequenties voor de areaaluitbreidingen zijn inzichtelijk gemaakt. De kosten zijn primair te verdelen over het programma Schone en veilige stad en de Overhead. Alle gebieden of onderwerpen waar sprake is van areaaluitbreiding zijn opgenomen in onderstaande tabel. Elk jaar bij de kadernota wordt deze tabel geactualiseerd. De tabel geeft een totaal overzicht van benodigde en op dit moment beschikbare middelen.
Areaaluitbreiding gebiedsontwikkelingen | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bedragen * € 1.000 | ||||||||
2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 e.v. | |
Nieuw Delft | 550 | 550 | 550 | 550 | 550 | 550 | 550 | 550 |
Schoemakerplantage | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
Schieoevers station campus | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 |
Schieoevers Kabeldistrict | 162 | 179 | 258 | 492 | 557 | 735 | 847 | |
De Staal* | 81 | 81 | ||||||
Gelatinebrug | 450 | 450 | 450 | 450 | 450 | 450 | ||
Gelatinetunnel | 57 | 57 | 57 | 57 | 57 | 57 | ||
Nieuwe Haven | 50 | 50 | 50 | 50 | 50 | 50 | 50 | |
Gele Scheikunde | 97 | 97 | 97 | 97 | 97 | 97 | 97 | |
Delfia | 50 | 50 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
Bethelpark | 50 | 50 | 50 | 50 | 50 | 50 | 50 | 50 |
Ecofietsbrug A13 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | ||
Subtotaal BOR | 780 | 1.089 | 1.763 | 1.842 | 2.076 | 2.141 | 2.400 | 2.512 |
Handhaving | 160 | 239 | 239 | 320 | 398 | 398 | 478 | 510 |
Subtotaal Handhaving | 160 | 239 | 239 | 320 | 398 | 398 | 478 | 510 |
Interne Dienstverlening (overhead BAG BGT) | 50 | 75 | 100 | 125 | 150 | 175 | 200 | 225 |
KCC | 70 | 105 | 175 | 210 | 245 | 280 | 350 | 385 |
Subtotaal ID | 120 | 180 | 275 | 335 | 395 | 455 | 550 | 610 |
Totaal kosten | 1.060 | 1.508 | 2.277 | 2.497 | 2.869 | 2.994 | 3.428 | 3.632 |
Stelpost areaaluitbreiding gebiedsontwikkelingen
Voor de toekomstige (nog niet begrote) kosten areaaluitbreiding is een stelpost beschikbaar. De stelpost is opgenomen in het programma Financiën (zie Reserves en stelposten).
Stijgende kosten
Bovenop de reguliere aanpassing van de budgetten aan het prijspeil 2024, bestaat bij alle kapitaalgoederen het risico dat zich extra kostenstijgingen voordoen. Dit als gevolg van sterk stijgende grondstofprijzen, materieel- en materiaalkosten. Als dit risico optreedt zijn de beschikbare middelen niet toereikend voor de beoogde werkzaamheden en kan sprake zijn van consequenties voor de leefbaarheid en het veilig gebruik van de openbare ruimte. Zo nodig volgt in de Kadernota 2024 een voorstel voor aanpassing van de budgetten.
Wegen
De omvang van het wegennet is circa 330 hectare. Hiervan is circa 84 hectare asfalt en circa 10 hectare halfverharding. De overige 236 hectare bestaat uit elementenverharding. Uit de meest recente inspecties blijkt dat we met 12% op niveau D achterstanden hebben in het onderhoud. Dit ondanks de inzet van aanvullende middelen in de vorige beheerplanperiode. Daarom zetten we verder in op het onderhoud van het areaal en stellen we conform het beheerplan aanvullend investeringsbudget beschikbaar. Als gevolg van de extra degeneratievergoeding voor de glasvezeluitrol in Delft zal de degeneratie in het vervolg in de voorziening Degeneratie gedoteerd worden en in het opvolgende jaar in het onderhoudsprogramma uitgezet worden.
Beheerplan Wegen | Begroot 2024 | Begroot 2025 | Begroot 2026 | Begroot 2027 |
|---|---|---|---|---|
Bedragen * € 1.000 | ||||
Regulier onderhoud (E) | 1.241 | 1.244 | 1.250 | 918 |
Groot onderhoud (E) | 2.403 | 2.404 | 2.404 | 2.735 |
Kapitaallasten (E) | 1.003 | 1.112 | 1.218 | 1.277 |
Totaal | 4.647 | 4.760 | 4.872 | 4.930 |
Wegen Investeringen | 3.100 | 3.300 | 4.000 | 4.400 |
Riolering
In 2021 is het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) 2022-2026 vastgesteld. Binnen dit vGRP is er naast de aandacht voor de afvalwaterzorgplicht – de duurzame instandhouding van het rioolstelsel – ook aandacht voor de hemelwater- en grondwaterzorgplicht. Nieuw in dit geactualiseerde vGRP is de opname van watergerelateerde klimaatmaatregelen. Het beoogde kwaliteitsniveau hebben we vastgelegd en vertaald naar de hiervoor benodigde inspanningen en financiële middelen. Om invulling te geven aan de verschillende zorgplichten voeren we projecten uit. Denk hierbij aan het aanleggen van een gescheiden rioolstelsel, het vervangen van riolering die niet meer voldoet aan de gestelde eisen en het onderhouden van gemalen en drukriolering.
De bewoners en bedrijven in Delft betalen rioolheffing. De opbrengst hiervan besteden we geheel aan het vervullen van de drie zorgplichten. Bij het bepalen van het riooltarief gaan we uit van een 100% kostendekkend tarief. Vanaf 2020 is er gedurende ongeveer tien jaar een vervangingspiek in de riolering. Deze wordt veroorzaakt door een niet-homogene opbouw van het stelsel. De hiervoor benodigde investering wordt geactiveerd en vervolgens (versneld) afgelost. Hierdoor kunnen we het tarief van de rioolheffing stabiel houden. De kostendekkendheid van het tarief lichten we toe in de paragraaf lokale heffingen.
Het hierboven genoemde risico van extra kostenstijgingen geldt ook voor het reeds vastgestelde verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan. Als de kostenstijging zich voordoet, wordt nader bezien wat hiervan de gevolgen zijn voor de totale kosten en opbrengsten in het gesloten circuit.
Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan | Begroot 2024 | Begroot 2025 | Begroot 2026 | Begroot 2027 |
|---|---|---|---|---|
Bedragen * € 1.000 | ||||
Regulier onderhoud (E) | 3.249 | 3.224 | 3.540 | 3.546 |
Groot onderhoud (E) | 955 | 1.166 | 1.066 | 1.066 |
Dotatie voorziening (V) | 7.084 | 7.084 | 7.084 | 7.084 |
Kapitaallasten (E) | 502 | 545 | 656 | 645 |
Totaal | 11.790 | 12.019 | 12.346 | 12.341 |
Riolering Investeringen (V) | 7.101 | 6.629 | 6.629 | 3.829 |
Groen en water
Het openbaar groen en water zijn een beeldbepalend onderdeel van de openbare ruimte. In 2023 is het beheerplan Groen en water vastgesteld voor de periode 2024-2027. Het beheerplan geeft een verdere uitwerking van de door de raad vastgestelde beleidskaders in de nota Groen. In het beheerplan zijn aanvullende middelen beschikbaar gesteld voor het onderhouden van het groen in de stad. Maar ook om de klimaatadaptieve inrichting te kunnen onderhouden.
Beheerplan Groen en Water | Begroot 2024 | Begroot 2025 | Begroot 2026 | Begroot 2027 |
|---|---|---|---|---|
Bedragen * € 1.000 | ||||
Regulier onderhoud (E) | 4.906 | 5.075 | 5.249 | 5.555 |
Groot onderhoud (E) | 1.400 | 1.400 | 1.400 | 894 |
Kapitaallasten (E) | 492 | 700 | 815 | 1.043 |
Totaal | 6.798 | 7.175 | 7.464 | 7.492 |
Groen Investeringen | 1.103 | 1.303 | 2.003 | 2.403 |
Civiele constructies
In 2023 heeft de raad het beheerplan Civiele constructies vastgesteld. In dit beheerplan zijn de civiele kunstwerken en de constructieve beschoeiingen samengevoegd. De inzet van de middelen is gericht op duurzaam technische instandhouding (minimale instandhouding, functionaliteit en voorkoming van kapitaalvernietiging).
Uit inspecties blijkt dat de ondergrens van duurzaam technische instandhouding is bereikt. Voor het uitvoeren van regulier onderhoud op het beoogde onderhoudsniveau en vervanging hebben we daarom de investeringsbudgetten aangepast. Uit aanvullende inspecties blijkt dat op verschillende plekken het areaal in slechtere staat is dan op basis van de vorige inspecties verwacht kon worden.
Beheerplan Civiele constructies | Begroot 2024 | Begroot 2025 | Begroot 2026 | Begroot 2027 |
|---|---|---|---|---|
Bedragen * € 1.000 | ||||
Regulier onderhoud (E) | 797 | 797 | 797 | 797 |
Groot onderhoud (E) | 949 | 949 | 949 | 949 |
Kapitaallasten (E) | 1.481 | 1.742 | 1.952 | 1.930 |
Totaal | 3.227 | 3.488 | 3.698 | 3.676 |
Investeringen Civiele Constructies | 6.465 | 5.118 | 3.750 | 1.700 |
Openbare verlichting
In 2023 is het beheerplan Openbare verlichting vastgesteld. Het beleid is gericht op duurzaam instandhouding van de openbare verlichting in Delft. Hierbij kijken we ook naar het slim verduurzamen van het areaal.
De financiële middelen die nodig zijn voor uitvoering hiervan zijn opgenomen in de reguliere exploitatiebegroting. De vervanging van lichtmasten, het kabelnetwerk, de OV-toonschakeling en de uitplaatsing van schakelsystemen uit de Stedin-huisjes worden via investeringen gefinancierd. In het vastgestelde beheerplan is met name extra budget beschikbaar gesteld voor de vervanging van lichtmasten en de vervanging van de kabelstructuur. Ook vervangen we de spanverlichting in de binnenstad die aan het einde van de levensduur is.
Beheerplan Openbare verlichting | Begroot 2024 | Begroot 2025 | Begroot 2026 | Begroot 2027 |
|---|---|---|---|---|
Bedragen * € 1.000 | ||||
Regulier onderhoud (E) | 1.326 | 1.321 | 1.297 | 1.277 |
Groot onderhoud (E) | - | - | - | - |
Kapitaallasten (E) | 172 | 229 | 283 | 325 |
Totaal | 1.498 | 1.550 | 1.580 | 1.602 |
Investeringen Openbare verlichting | 2.700 | 2.200 | 2.200 | 2.200 |
Speeltoestellen
Het speelbeleid 'Ruimte voor spelen' is een aantal jaren geleden opgesteld. De plantermijn van dit document mag dan wel verlopen zijn, de uitgangspunten voldoen goed. In 2023 is het beheerplan Speelvoorzieningen vastgesteld; conform het beheerplan verhogen we het investeringsbudget voor de vervanging van speelvoorzieningen.
Beheerplan Spelen | Begroot 2024 | Begroot 2025 | Begroot 2026 | Begroot 2027 |
|---|---|---|---|---|
Bedragen * € 1.000 | ||||
Regulier onderhoud (E) | 460 | 459 | 461 | 461 |
Groot onderhoud (E) | - | - | - | - |
Kapitaallasten (E) | 23 | 59 | 94 | 129 |
Totaal | 483 | 518 | 555 | 590 |
Investeringen spelen | 530 | 530 | 530 | 530 |
Verkeersregelinstallaties
In 2022 is het beheerplan Verkeersregelinstallaties vastgesteld. Het beleid is gericht op duurzaam instandhouding van de verkeersregelinstallaties, het parkeerrouteinformatiesysteem (PRIS) en afsluitingen in Delft. De voor uitvoering hiervan benodigde financiële middelen zijn deels opgenomen in de reguliere exploitatiebegroting. De vervanging van de verkeersregelinstallaties worden via investeringen gefinancierd.
Beheerplan Verkeersregel installaties | Begroot 2024 | Begroot 2025 | Begroot 2026 | Begroot 2027 |
|---|---|---|---|---|
Bedragen * € 1.000 | ||||
Regulier onderhoud (E) | 933 | 933 | 933 | 933 |
Groot onderhoud (E) | - | - | - | - |
Kapitaallasten (E) | 88 | 196 | 284 | 372 |
Totaal | 1.021 | 1.129 | 1.217 | 1.305 |
Investeringen VRI | 300 | 300 | 300 | 300 |
Straatmeubilair en bebording
In 2024 moet het beheerplan Straatmeubilair en bebording vastgesteld worden. Op dit moment worden de kosten van straatmeubilair en bebording gefinancierd vanuit de exploitatiebegroting.
Beheerplan Straatmeubilair en bebording | Begroot 2024 | Begroot 2025 | Begroot 2026 | Begroot 2027 |
|---|---|---|---|---|
Bedragen * € 1.000 | ||||
Regulier onderhoud (E) | 284 | 284 | 284 | 284 |
Groot onderhoud (E) | ||||
Kapitaallasten (E) | ||||
Totaal | 284 | 284 | 284 | 284 |
Vastgoed
Kaders
Onderhoudskosten bepalen een belangrijk deel van de kosten voor instandhouding van objecten. Het onderhoudsbeleid geeft de prioriteiten en kaders waarbinnen het Vastgoedbedrijf het onderhoud uitvoert van de objecten waarvoor we als eigenaar verantwoordelijk zijn. Het onderhoud is hierbij van invloed op de levensduur, kwaliteit en waarde van een object, de uitstraling van een object naar de omgeving en geeft uitvoering aan contractuele afspraken vanuit de huurovereenkomst. Het onderhoud bepaalt hiernaast een substantieel deel van de huurprijs gebaseerd op de integrale kostprijs.
Het onderhoudsbeleid van de gemeente Delft gaat op hoofdlijn uit van sober en doelmatige instandhouding op basis van een objectieve conditiemeting volgens NEN767 in een 4-jaarlijkse cyclus. Wijzigingen, aanpassing of upgrading van het bestaande voorzieningenniveau zijn geen onderdeel van de instandhouding en zijn op basis van het huidige onderhoudsbeleid en de beschikbare middelen niet in de onderhoudsbegroting opgenomen. De objectieve conditiemetingen per pand worden in 2023 als onderdeel van de nota vastgoedbedrijfanalyse geactualiseerd. Op basis van de in 2021 vastgestelde routekaart voor het verduurzamen van de Vastgoedbedrijfsportefeuille voeren we ook in 2024 duurzame maatregelen uit aan onze objecten.
Planning
De huidige onderhoudsplanning is financieel vertaald en verwerkt in de begroting. In werkelijkheid fluctueert het onderhoudsvolume. Jaarlijks wordt een schouw uitgevoerd. De schouw en de planning zijn de basis voor de concrete jaarplanning. Het vervangingsonderhoud wordt vanaf 2023 verrekend met de onderhoudsvoorziening Vastgoed. Dit betekent dat jaarlijks sprake is van een storting vanuit de exploitatie in de voorziening en een besteding ten laste van de voorziening. De storting in de voorziening bedraagt € 1.573.000. Dit is de gemiddelde onderhoudslast voor de komende 20 jaar. Deze dotatie vindt voor € 209.000 plaats vanuit programma Algemene dekkingsmiddelen en Overhead en voor € 1.364.000 uit programma Economie en Vastgoed.
De voorziening is berekend op een looptijd van twintig jaar. Door fluctuatie van de werkelijke uitgaven komt het voor dat in een bepaald jaar een tijdelijk tekort op de voorziening kan ontstaan. Een voorziening mag niet negatief staan; hierdoor zal in 2025 (€ 50.000) en 2027 (€ 1,5 miljoen) een tijdelijke storting vanuit de algemene middelen plaatsvinden. In 2029 kunnen de tijdelijke stortingen terugvloeien naar de algemene middelen.
Risico’s in verband met marktomstandigheden
In de begroting is rekening gehouden met een aanname van stijgende bouwkosten. Langere doorlooptijden door de krapte op de markt en aanvullende stijging van bouwkosten (materiaal en loopkosten) zijn mogelijk.
Maatschappelijke voorzieningen
De gemeente heeft een zorgplicht om voor het primair onderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs voldoende lesuren bewegingsonderwijs aan te bieden. De gemeente is ook verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de gemeentelijke sportaccommodaties. Uitgangspunt daarbij is dat de Delftse sportaccommodaties toegankelijk, functioneel en veilig moeten zijn en daarmee voldoen aan de normering van de sportbonden. Op basis van deze uitgangspunten actualiseren we jaarlijks het beheerplan Buitensport.
Onderwijshuisvesting
Voor het primair onderwijs krijgt de gemeente middelen van het Rijk voor instandhouding van de voorziening bewegingsonderwijs. Op basis van gemiddelde ramingen van de meerjarenonderhoudsplanning (MOP) is er structureel budget beschikbaar conform het reguliere vastgoedbeleid.
Sportvoorzieningen
Het beheerplan Buitensport maakt inzichtelijk wat de verwachte kosten zijn voor (dagelijks) beheer en onderhoud en voor groot onderhoud. Daarnaast bevat het beheerplan Buitensport ook renovatieplanning (investeringen) voor de bestaande sportvelden en inrichting van de buitensportaccommodaties.
Kosten buitensportaccommodaties 2024
Buitensportaccommodaties | 2024 | 2024 | 2024 |
|---|---|---|---|
Sportpark/sportveld | Dagelijks onderhoud | Meerjaren investeringen | Totale kosten Bedragen * € 1.000 |
Sporthal Brasserskade | 305 | 1.166 | 1.471 |
Sportpark Pauwmolen | 69 | 45 | 114 |
Sportpark Biesland | 95 | 5 | 100 |
Sportpark Kruithuisweg | 76 | 3 | 79 |
Sportpark Kerkpolder | 109 | 174 | 283 |
Sportpark Tanthof-Zuid | 134 | 167 | 301 |
Totaal | 788 | 1.560 | 2.348 |