Wat gaat het kosten?

Overzicht baten en lasten

(bedragen × € 1.000)	Begroting 2023	Raming 2024	Raming 2025	Raming 2026

Schone en veilige stad

Baten
12 Openbare orde en veiligheid	68	68	68	68
21 Verkeer en vervoer	500	500	500	500
57 Openbaar groen en (openlucht) recreatie	36	36	36	36
63 Inkomensregelingen	30	30	30	30
72 Riolering	14.253	14.392	14.573	14.790
73 Afval	17.735	17.735	17.735	17.735
75 Begraafplaatsen en crematoria	111	111	111	111
Baten	32.732	32.871	33.052	33.269

Lasten
11 Crisisbeheersing en brandweer	8.320	8.320	8.320	8.320
12 Openbare orde en veiligheid	6.131	5.989	5.993	5.998
21 Verkeer en vervoer	12.926	13.784	14.674	15.826
57 Openbaar groen en (openlucht) recreatie	5.846	5.657	5.829	5.908
63 Inkomensregelingen	1.715	1.715	1.715	1.715
72 Riolering	11.574	11.715	11.944	12.271
73 Afval	13.964	13.981	13.986	13.986
74 Milieubeheer	33	33	33	33
75 Begraafplaatsen en crematoria	118	106	106	106
Lasten	60.627	61.300	62.600	64.163

Saldo Schone en veilige stad	-27.895	-28.429	-29.548	-30.893

Onderstaande tabel laat voor 2023 de onderverdeling van de gesloten circuits Reiniging en Riolering zien.

De baten en lasten zijn de tabel niet in evenwicht. Dit komt doordat de toegerekende kosten voor overhead, btw en perceptiekosten niet op dit taakveld zijn geraamd. In de paragraaf Lokale heffingen lichten we dit nader toe.

(bedragen × € 1.000)	Baten / ontrekkingen	Lasten / stortingen	Saldo

Afvalinzameling en verwerking
63 Inkomensregelingen	-	1.422	-1.422
73 Afval	17.735	13.964	3.771

Riolering
63 Inkomensregelingen	-	257	-257
72 Riolering	14.253	11.574	2.679

Overzicht mutaties

(bedragen × € 1.000)	Begroting 2023	Raming 2024	Raming 2025	Raming 2026

Schone en veilige stad
Reeds besloten:
Stand Programmabegroting 2022-2025	-26.381	-26.820	-27.238	-27.515

Begrotingswijzigingen t/m 1 juli 2022
ARB 2 - 2021	-41	-44	-39	-40
ARB 3 - 2021	18	18
ARB 1 - 2022	-405	-405	-405	-405
Kaderbrief 2022	-459	-459	-459	-459

Nog te besluiten voorstellen:
Nominale ontwikkeling	-268	-268	-268	-268
Meicirculaire 2022	-48	-48	-48	-48
Areaaluitbreiding	-244	-476	-749	-1.394
Actualisatie kostenverdeling	196	111	111	111
Bestaand beleid - Realistisch ramen	-59	-59	-59	-59
Actualisatie riolering en reiniging	136	133	133	131
Openbare verlichting - vervanging kabels en armaturen		-56	-112	-168
Herijking investeringsplanning	400	414	55	-309
Ondermijning	-590	-470	-470	-470
Coalitieakkoord	-150



Totaal - Schone en veilige stad	-27.895	-28.429	-29.548	-30.893

Toelichting op de mutaties

Areaaluitbreiding

Voor de areaaluitbreiding houden we in deze begroting rekening met:

Groei van de stad
Door binnenstedelijke gebiedsontwikkelingen neemt het te onderhouden areaal toe. Tot nu toe is rekening gehouden met extra kosten voor Nieuw Delft, de Schoemaker Plantage, de Gelatinebrug en Station Campus. In deze begroting is het financieel kader dat voor areaaluitbreiding is opgenomen in de Kaderbrief 2022 verder geconcretiseerd en zijn middelen opgenomen voor de openbare ruimte, toezicht & handhaving en interne dienstverlening (inclusief KCC) (in totaal € 21.000). In de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen is het complete overzicht van de middelen voor areaaluitbreiding opgenomen.
De kosten van toezicht & handhaving stijgen als gevolg van een toename van het aantal inwoners en bedrijven. De druk op de openbare ruimte zal toenemen, wat een geleidelijke toename van de noodzakelijke handhavingscapaciteit met zich meebrengt. Voor 2023 betreft dit een formatie-uitbreiding van 1,13 fte.

Arboretum / Heempark / Hertenkamp
Tijdens de bezuinigingen in de periode 2010-2014 is ervoor gekozen het volledige beheer en onderhoud van zowel het hertenverblijf in het Hertenkamp als de onderhoudswerkzaamheden van het Arboretum/Heemtuin zonder overdracht van budget onder te brengen bij derden. Zo werd het hertenverblijf ondergebracht bij BuytenDelft en de werkzaamheden in het Arboretum/Heempark onder aansturing vanuit de Papaver, verricht door derden. Inmiddels heeft BuytenDelft aangegeven het beheer en onderhoud van het hertenverblijf per direct terug te moeten geven. Bij het Arboretum / Heempark stuurt de gemeente de vrijwilligers aan, als gevolg van de verzelfstandiging van de Papaver. Op dit moment is een te laag (afnemend) aantal vrijwilligers beschikbaar. Hierdoor zal veel van het werk worden uitgevoerd door onze aannemers van het integrale bestek. Om in de toekomst deze belangrijke groenelementen te kunnen behouden, is het noodzakelijk dat er budget beschikbaar is voor het beheer en onderhoud van deze gebieden ( € 195.000).
Beheerplan VRI (software)
Als gevolg van de technologische ontwikkelingen zijn nieuwe verkeersregelinstallaties (vri) intelligente verkeersregelinstallaties. De jaarlijkse kosten van deze intelligente verkeersregelinstallaties zijn hoger dan traditionele verkeersregelinstallaties (€ 70.000).

Bestaand beleid - Realistisch ramen

In het kader van realistisch ramen zijn afgelopen jaarrekeningen geanalyseerd op structurele verschillen tussen raming en realisatie. Tevens is een aantal technische correcties verwerkt.

Actualisatie riolering en reiniging

De baten en lasten van de onderdelen riolering en reining zijn geacualiseerd. Hierbij is ook rekening gehouden met de mogelijkheid de kosten te dekken binnen de gesloten circuits. Een onderdeel van de opgenomen voor actualisatie is ook het onderstaande aspect (kostentoerekening Uitvoering en tractie).

Kostentoerekening Uitvoering en tractie

In de gesloten circuits Afval en Riolering is een aantal indirecte kosten opgenomen voor werkzaamheden van afdelingen en materieel. In de praktijk blijkt dat deze afdelingen geen werkzaamheden verrichten voor de betreffende gesloten circuits, het materieel wordt ingezet binnen andere assets. De mutaties zijn als volgt: voor Groen € 165.000 en Verkeer en vervoer € 179.000. Hierdoor moet de kostentoerekening van de afdelingen en voor het materieel worden aangepast. Deze administratief-technische aanpassing zorgt voor een verschuiving van de kosten van de gesloten circuits naar het algemene deel van de gemeentelijke begroting. In de actuele kosten van de gesloten circuits zijn deze wijzigingen doorgevoerd.

Openbare verlichting - vervanging kabels en armaturen

In het huidige beheerplan Openbare verlichting was geen budget opgenomen voor de vervanging van de kabelinfrastructuur. Als gevolg van toegenomen werkzaamheden in de ondergrond is het alsnog wenselijk hiervoor € 600.000 (structurele investering) beschikbaar te stellen. Daarnaast is het, als gevolg van Europese regelgeving, niet meer mogelijk een bepaald type lamp aan te schaffen vanaf 2024. Als gevolg hiervan moeten zowel de lamp als het armatuur vervangen worden. Dit vergt voor de jaren 2024 tot en met 2026 € 5.500.000 voor de vervanging van armaturen (dit betreft investeringsbudget).

Ondermijning

De Raad heeft met de unaniem aangenomen motie Ondermijn de onderwereld een duidelijk signaal gegeven over de urgentie en het belang dat zij hecht aan de bestrijding van ondermijning. Het college onderschrijft het grote belang hiervan en heeft vanaf 2023 € 470.000 (structureel) (en eenmalig €120.000 in 2023) opgenomen in de begroting. Deze middelen zullen worden besteed aan de doorontwikkeling van het instrumentarium voor verbetering van de informatiepositie (VIK), uitbreiding van de analysecapaciteit, intensivering van de toetsing van vergunningaanvragen, uitbreiding van de juridische capaciteit, extra inzetten van het Bibob instrument, vergroten van de toezichtcapaciteit en inzetten op het vergroten van de weerbaarheid (trainingen). Bij het vaststellen van het Veiligheidsplan 2023-2026 ontvangt de raad informatie over de precieze invulling van deze reservering.

Coalitieakkoord

Aandachtspunten in 2023, die vanuit de reguliere begroting kunnen worden gefinancierd, zijn bewustwording over de risico’s van digitale veiligheid, aandacht en analyse voor safe streets en het zijn van een regenboogstad. De extra financiële middelen zetten we in op ondermijning en dan met name versterking van de weerbaarheid door de extra inzet van een vergunningsverlener voor bijzondere wetten (kwetsbaarheid verkleinen en toepassen functiescheiding) (€ 80.000) en het versterken van de informatiepositie door financiering van aanvullende analyse capaciteit (van de informatie uit het VIK) (€ 20.000).

In het coalitieakkoord en het vijfpuntenplan is de wens opgenomen om de waterkwaliteit in de Grote Plas van de Delftse Hout te verbeteren. Hiervoor is een eenmalig bedrag opgenomen van € 50.000. In 2023 willen we maatregelen nemen om de waterkwaliteit te verbeteren. Op dit moment wordt gedacht aan de uitbreiding van de drijvende waterplanten en er wordt gedacht aan het toepassen van mosselen. Het uiteindelijke doel is de voedingsbodem voor de blauwalgen te verminderen en daarmee de waterkwaliteit te verbeteren.

Reserves

Gedurende de coronacrisis is een achterstand ontstaan in het realiseren van de investeringen. Het is wenselijk om deze achterstanden weg te werken. Daarom wordt via de Najaarsrapportage 2022 € 2,24 miljoen onttrokken uit de Algemene reserve zodat we extra personele capaciteit kunnen inzetten om de achterstanden weg te werken.
Voor de ontwikkeling van 15.000 woningen en 10.000 banen in de stad moeten aanpassingen gedaan worden aan onder andere de openbare ruimte. Om de kosten hiervan te verhalen is de Nota Kostenverhaal vastgesteld. De kosten van de aanpassing van het riool worden vanuit de reserve Nota Kostenverhaal voorgefinancierd. In 2023 treffen we voorbereidingen om de capaciteit van gemaal Zuidplantsoen te vergroten en ook de capaciteit van het collecteurriool te vergroten.

Overzicht investeringen

Investeringen (bedragen × € 1.000)	Toegekend bedrag	Geplande realisatie t/m 2021				Fasering

Schone en veilige stad			2022	2023	2024	2025	2026
Beheerplan civiele constructies- jaarschijf 2022	5.927		5.927
Beheerplan civiele constructies - jaarschijf 2023-2026	11.049			4.508	5.641	450	450
Bruggen Schie	2.700			900	900	900
Beheerplan Wegen, jaarschijf 2022-2025	2.151		2.151
Beheerplan Wegen, jaarschijf 2023-2026	10.000			2.500	2.500	2.500	2.500
Noordeindseweg (BHP Wegen)	500	122	378
Dijkhoornseweg	800	53			747
Kanaalweg (BHP Wegen)	600	54	200	346
Beheerplan groen en water - jaarschijf 2022	223		223
Beheerplan groen en water - jaarschijf 2023-2026	1.412			203	203	503	503
Beheerplan groen en water t.l.v. reserve - jaarschijf 2020-2022	900	600	300
Beheerplan groen en water t.l.v. reserve - jaarschijf 2023-2024	600			300	300
Vernieuwen riolen (GRP)	37.500		8.300	7.300	7.300	7.300	7.300
Voorziening vernieuwen riolen (GRP)	-37.500		-8.300	-7.300	-7.300	-7.300	-7.300
Beheerplan openbare verlichting - jaarschijf 2022	294		294
Beheerplan openbare verlichting - jaarschijf 2023-2026	1.588			294	294	500	500
Beheerplan openbare verlichting t.l.v. reserve - jaarschijf 2020-2022	618	293	325
Beheerplan openbare verlichting t.l.v. reserve - jaarschijf 2023-2024	412			206	206
Openbare verlichting - nieuwe armaturen en lampen	4.400			1.100	1.100	1.100	1.100
Openbare verlichting - nieuwe kabels	2.400			600	600	600	600
Uitplaatsing Stedin 2020-2024 t.l.v. reserve	830	274	224	166	166
Speelplekken - jaarschijf 2022	350		350
Speelplekken - jaarschijf 2023 - 2026	1.400			350	350	350	350
Verkeersvoorzieningen - jaarschijf 2022	300		300
Verkeersvoorzieningen - jaarschijf 2023-2026	1.200			300	300	300	300
Waterberging (tussen 2,5 en 5 miljoen euro)	1.000	120	380	250	250
Waterberging (tussen 2,5 en 5 miljoen euro) - agenda	1.500		500	500	500
Stadsvernieuwing - jaarschijf 2022	230		230
Stadsvernieuwing - jaarschijf 2023-2026	920			230	230	230	230
Steunpunt Delfgauw	1.200	914	286
Bomenwijk (Vestia)	2.000	629	1.371
Tractie - jaarschijf 2022	531		531
Tractie - jaarschijf 2023-2026	665			150	115	200	200
Openbare ruimte bovenplanse voorzieningen t.l.v. reserve	4.100			1.000	1.000	1.000	1.100
Schieoevers bovenwijkse voorzieningen t.l.v. reserve	2.100		500	500		500
Voorzieningen - Schieoevers	3.400				500		500
Poptahof	2.590	74	150	2.366
Foreestplein t.l.v. reserve	320	289	31
Projecten Tramlijn 19	35.141	30.370	617
Bijdrage projecten Tramlijn 19	-3.422	-3.423
Verplaatsen loswal en Gelatinebrug	13.376	844	741	4.484	3.956	3.352
Verplaatsen loswal en Gelatinebrug cofinanciering	-4.280					-4.280
Rioolinvesteringen kostenverhaal	7.550		2.500	1.425	3.500	2.525

Totaal	119.575	31.213	18.509	22.678	23.358	10.730	8.333

Toelichting op de investeringen

De investeringen zijn gebaseerd op de vigerende beheerplannen en het vGRP. Zie hiervoor ook de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen. Uitdaging bij de besteding van de investeringsgelden is onder andere de capaciteit. Het betreft hier zowel de arbeidsmarkt (juiste mensen op de juiste plek), als de beschikbare capaciteit op de markt (om projecten voor te bereiden en uit te voeren).

Beheerplannen openbare ruimte en het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP)

In de afgelopen jaren zijn verschillende beheerplannen geactualiseerd. Voor de vervanging van de openbare ruimte zijn investeringen nodig conform de vastgestelde beheerplannen. In de bovenstaande tabel is de verdeling van de verschillende investeringen weergegeven.

Geïntegreerd project Voorhof en Buitenhof

De komende jaren worden tientallen miljoenen vanuit de Beheerplannen, het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan, de 'gevel tot gevel'-gelden geïnvesteerd in Buitenhof en Voorhof. Gelet op de omvang van de projecten en het belang is het wenselijk om deze twee geïntegreerde projecten als separate investeringen in de begroting op te nemen.

Waterberging en stedelijke vernieuwing

Het investeringsbudget waterberging zetten we in voor de creatie van waterberging in de openbare ruimte, waar mogelijk in combinatie met reguliere onderhoudswerkzaamheden of vervanging. Op die manier wordt synergievoordeel behaald. Met het budget Stedelijke vernieuwing is het mogelijk om binnen projecten specifieke aanpassingen te doen, onder andere op basis van wensen van bewoners.

Uitplaatsing Stedin

Dit betreft de beëindiging van het medegebruik van de distributiestations voor aansteekpunten van openbare verlichting. Het budget voor de uitplaatsing Stedin is bestemd voor het verplaatsen van de aansteekpunten uit de stations van Stedin.

Tractie

Het betreft hier de beschikbare investeringsbudgetten voor de vervanging van de tractiemiddelen en de strooimiddelen. Als gevolg van de organisatieontwikkelingen is in onderzoek wat de mobiliteitsbehoefte is van de organisatie en op welke manier de tractiemiddelen hiervoor ingezet kunnen worden.

Tramlijn 19

Onderdeel van het project Tramlijn 19 is de Sint Sebastiaansbrug. De brug is in 2020 opgeleverd en in gebruik genomen. Het project is daarmee afgerond. De aanleg van de tramlijn heeft vertraging opgelopen en staat nu gepland voor eind 2023.

Openbare ruimte bovenplanse voorzieningen

Voor de gebiedsontwikkeling in de rest van de stad (bijvoorbeeld De Staal en Schoemaker Plantage) dekken we de kosten van aanpassingen aan bovenwijkse voorzieningen uit het investeringsbudget Openbare ruimte bovenwijkse voorzieningen.

Schieoevers bovenwijkse voorzieningen

Voor de beoogde ontwikkeling en transformatie van Schieoevers investeren we in bovenwijkse voorzieningen. Het betreft dan voornamelijk aansluitingen (onder meer langzaam verkeer en groen). Deze investeringen bekostigen we gedeeltelijk met cofinanciering en bijdragen van ontwikkelaars. In de Programmabegroting 2020-2023 is een eerste investeringsbudget opgenomen van € 2,1 miljoen in 2020 en € 3,4 miljoen in 2023. In 2021 heeft op basis van de actuele programmaplanning herfasering van deze investeringen plaatsvinden. Bovenwijkse voorzieningen als onderwijs en of andere maatschappelijke en culturele voorzieningen maken geen onderdeel uit van de businesscase.

Van Foreestplein
In de Kuyperwijk liggen kansen voor vernieuwing en kwaliteitsverbetering van voorzieningen, openbare ruimte en woningen. De ondernemers van het winkelcentrum werken samen aan verbetering van het winkelgebied aan de Van Foreestweg. De eerste fase is afgerond, in 2022 zijn we gestart met de oriëntatie op fase 2.

Verplaatsen loswal en realisatie Gelatinebrug
Vooruitlopend op de realisatie van de Gelatinebrug verplaatst de provincie Zuid-Holland de loswal. Na verplaatsing kan de Gelatinebrug gerealiseerd worden.