Wat gaan we ervoor doen?
In 'Bouwen aan een duurzaam Delft: Strategische keuzes op weg naar 2040' hebben we vier pijlers benoemd voor een duurzame ontwikkeling van Delft. Deze pijlers zijn nog steeds actueel, al zien we dat actualisatie wenselijk is. Daar maken we in 2023 werk van.
Groen, Blauw en Gezond
De Nota Groen is toe aan actualisatie. Nu ook de Visie op de Openbare Ruimte wordt geactualiseerd, onderzoeken we of samenvoegen van verschillende onderwerpen die de openbare ruimte definieren een logische stap is. We willen bewoners meer betrekken bij het vergroenen van de stad. Niet alleen door meer ruimte te geven aan bewonersinitiatieven, maar ook door bewoners te vragen hoe de vergroening vorm moet krijgen.
Met de verwachtte inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2023 zijn we straks bevoegd gezag voor bodemverontreiniging en -sanering. We richten hier de organisatie op in en beleggen waar logisch taken bij de Omgevingsdienst Haaglanden. De Omgevingswet brengt ook de verplichting van het Omgevingsprogramma Geluid met zich mee als opvolger van het Actieplan Geluid. We maken hier in 2023 een start mee.
Klimaatadaptie, circulaire economie en energietransitie
Klimaatadaptie
Klimaatverandering is een feit en Delft moet zich zowel in de openbare ruimte als in particuliere tuinen aanpassen aan de gevolgen van hevige regenbuien, langdurige droogte en hittestress. Alle gemeenten moeten uiterlijk in 2050 klimaatadaptief zijn. Eind 2023 komt het KNMI met nieuwe klimaatscenario’s,en de verwachting is dat aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering landelijk nog meer prioriteit en urgentie krijgt. Klimaatadaptatie moet een vast onderdeel worden van alle uitvoeringsmaatregelen in de openbare ruimte. Voor nieuwbouw zijn inmiddels duidelijke eisen voor klimaatadaptief bouwen vastgesteld. De komende vier jaar moet ook gekeken worden naar het klimaatadaptief maken van bestaande woningen en kantoren.
De huidige ontwikkelingen maken het noodzakelijk dat het uitvoeringsplan uit 2019 wordt geactualiseerd.
Delft volgt een tweesporenaanpak, waarbij door de gemeente wordt ingezet op het klimaatadaptief maken van de openbare buitenruimte (bijvoorbeeld onttegelen en vergroenen tegen hittestress en om water beter laten inzijgen in de bodem) en het klimaatadaptief inrichten van de openbare ruimte, door bij gebiedsontwikkelingen nadrukkelijk te toetsen op klimaatadaptiviteit. De inwoners van Delft worden bereikt via de inzet van de Klimaatmaat. De Klimaatmaat richt zich op het onttegelen van achtertuinen, aanleg van geveltuintjes en het afkoppelen van de regenpijp zodat hemelwater niet meer in de riolering terecht komt.
Circulaire economie
We maken werk maken van de circulaire economie. De visie “Op weg naar een Circulair Delft” werken we in 2023 uit in een uitvoeringsplan. Een uitvoeringsplan waarbij circulariteit in de breedte wordt opgepakt, met focus op het hergebruik van grondstoffen. Een belangrijk onderdeel van dit uitvoeringsplan wordt het bouwen van coalities in de stad, want een circulaire economie geven we gezamenlijk vorm.
Voor de intensivering van onze inzet op circulaire economie maken we voor 2023 geld vrij, voor de jaren daarna doen we dat op basis van het uitvoeringsplan waarvan we de resultaten verwerken in de eerstvolgende begroting.
Energietransitie
Delft pakt een actieve voortrekkersrol in de energietransitie. De routekaart 2050 wordt opgesteld. Delft volgt de volgende visie:
- Energie besparen
- Overgaan op hernieuwbare warmte en elektriciteit
- Reststromen gebruiken
Hier wordt aan gewerkt in vijf werkstromen.
Werkstroom 1. Stadsbreed in beweging
Er wordt samen met inwoners, bedrijven en woningcorporaties gewerkt aan verduurzaming. Draagvlak voor de energietransitie is essentieel en begint met informeren. De campagne 'Delft wordt groen' wordt daarom uitgebouwd, offline en online. Het Energieloket breidt haar werkzaamheden uit met energie-advies voor VVE’s. De energiecoaches van 015 Duurzaam worden uitgebreid met energiefixers. Zij brengen direct energie besparende maatregelen aan en hebben focus op de doelgroep met energiearmoede. Er wordt onderzocht hoe isoleren op korte termijn kan worden versneld. Gratis energie-advies voor bedrijven wordt gecontinueerd en de dialoog wordt actief gezocht met grootverbruikers om hun opgave te ondersteunen. Het Nationaal Isolatie Programma bevat de financiële instrumenten om inwoners en partijen in de stad te ondersteunen bij isoleren. Het zal samen met partners in de stad – in het bijzonder de woningcorporaties – worden vertaald in een lokaal isolatieprogramma, om te beginnen voor de wijken met kwetsbare inwoners.
Werkstroom 2. Strategie
In 2023 wordt de Routekaart Klimaatneutraal 2050 opgesteld. Delft werkt mee in het uitvoeringsprogramma van de Regionale Energie Strategie (RES) 1.0 met focus op regionale regie op de warmte transitie. De RES wordt waar nodig elke twee jaar herzien en de RES 2.0 wordt in 2023 afgerond. De Lokale Energie Strategie wordt opgesteld en vertaalt de RES naar de specifieke situatie van Delft. Brede monitoring van de voortgang op weg naar klimaatneutraal wordt opgestart.
Werkstroom 3: Techniek
Door de overgang naar duurzame warmte en elektriciteit zijn aanpassing in de infrastructuur nodig. De aanleg van WarmtelinQ inclusief een pompstation door Gasunie is gestart en wordt eind 2023 afgerond. Voor het Open Warmtenet in Voorhof en Buitenhof en de warmtepompcentrale op het terrein van de TU worden vergunning aanvragen verwacht in 2023. De gemeente zet zich binnen haar rol in voor de start van de aanleg van de geothermie bron op het terrein van TU Delft in 2023. Om congestie op het elektriciteitsnet voor te zijn vervangt Stedin het hoogspanningsstation in Tanthof, naar verwachting worden in 2023 de bestemmingsplanwijziging en vergunning voor de nieuwbouw aangevraagd.
Werkstroom 4: Wijken en gebiedsontwikkelingen
De overgang naar aardgasvrije warmte verloopt in Nederland met behulp van warmte uitvoeringsplannen. Daarbij stelt een buurt haar warmte uitvoeringsplan op in een participatie proces onder regie va de gemeente. In de warmte uitvoeringsplannen wordt de samenhang met andere belangrijke uitdagingen in (kwetsbare) wijken georganiseerd. Daarnaast komen de koppelkansen op tafel met de andere duurzame thema’s - groen, blauw & gezond en klimaatadaptie. Het eerste warmte uitvoeringsplan in de Multatulibuurt doorloopt van 2022 tot en met 2024 de volgende stappen: het buurtpaspoort wordt in 2022 gemaakt, in 2023 bepaalt de buurt de reikwijdte van haar warmte uitvoeringsplan en in 2024 wordt het ontwerp uitgewerkt. Hierna start de uitvoering in de buurt. Het is de ambitie om voor 2030 te starten met 13 warmte uitvoeringsplannen.
Werkstroom 5: Innovatie
Ontwikkelingen en onderzoek in de buitenwereld worden gevolgd om te bepalen wanneer nieuwe innovaties in Delft kunnen worden toegepast. We zetten er op in om Delftse ontwikkelingen – vanuit de TU, start-ups en scale-ups – te laten landen in Delft.
Mobiliteitstransitie
Ook de mobiliteitstransitie draagt bij aan een duurzame stad. Denk hierbij aan het terugdringen van het autogebruik, de milieuzonering, deelmobiliteit mogelijk maken, het bevorderen van het fietsgebruik en de voetganger op 1. Met de uitvoering van de projecten uit het mobiliteitsprogramma en de adaptieve mobiliteitsagenda werken we niet alleen aan de mobiliteitstranssitie maar komen we ook stap voor stap dichter bij een duurzame stad. Zie de toelichting in programma Bereikbare stad.
Recreatiegebied Delftse Hout / Buytenhouttafel
Binnen het regiopark Buytenhout continueren en versterken we de samenwerking met partners. We geven invulling aan de gebiedsvisie, die uitgaat van de waarden van het landschap en de natuur. We zetten gezamenlijk in op maatregelen voor wilde bijen(bijenlandschap). In de Bieslandse Bovenpolder verbeteren we de waterkwaliteit en de biodiversiteit.
Coöperatief Beheer Groengebieden Midden-Delfland (CBG) en Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland (BPL)
We blijven ons inzetten voor het Bijzonder Provinciaal Landschap Midden Delfland met actieve deelname aan de Landschapstafel en het uitvoeren van projecten om het belevingslandschap en de toegankelijkheid daarvan te versterken.
Via een samenwerkingsovereenkomst met Staatsbosbeheer geven we uitvoering aan een beheerplan voor het groengebied en werken we een ontsnipperingsplan uit voor de gronden.
Samen met Staatsbosbeheer verbeteren we de toegankelijkheid van het Abtswoudse Bos ter hoogte van Schieoevers-Zuid. Dit doen we met betere bebording, aanpassing van het fietspad, realisatie van een wandelroute, aanleg van een verblijfplek en vergroting van de waterberging. Deze maatregelen hangen deels samen met het project verbreding van de Schie.
De in 2022 gestarte projecten die gericht zijn op het vergroten van de aantrekkelijkheid van de natuur- en recreatiegebieden en het versterken van de relatie tussen stad en land worden doorgezet. Hierbij denken we aan bijvoorbeeld de aanleg van paddenpoelen en een bloementuin in recreatiegebied Kerkpolder en aan de realisatie van een slikgebied in het Abtswoudse Bos voor weidevogels.
De realisatie van een natuurlijk erf, in samenwerking met Staatsbosbeheer, bevindt zich in een verkennende fase. Het project Natuurlijk Erf betreft een zoeklocatie voor een werkschuur voor Staatsbosbeheer, in combinatie met een ontmoetingsplaats voor bewoners en leerwerkplekken en betrokkenheid vanuit sociale dienstverlening. Daarnaast verkennen we met Staatsbosbeheer en het Bijzonder Provinciaal Landschap de mogelijkheid van de vorming van een natuurlijk erf in het Abtswoudse Bos en de aanleg van een natuurlijke speelplek. Het Groenfonds voorziet in gebiedsversterkende (groenblauwe) maatregelen die producenten en consumenten met elkaar verbinden.